Dumlupınar Faciası[1]

                Bu yıl Dumlupınar Denizaltısı’nın batışının 50. Yıldönümü. 81 denizcimizin şehit olduğu bu facia ile 117 yıllık Türk Denizaltıcılık tarihinin diğer iki büyük faciasında can veren şehitler için Nisan ayı içerisinde Gelibolu’da “Denizaltı Şehitleri Anıtı” nın temeli atıldı.

                Anıtın yapımını üstlenen Denizaltını Sevenler Sosyal Yardımlaşma Derneği (DESSOYAD) yöneticileri, Refah gemisi, Atılay ve Dumlupınar facialarında şehit olan denizcilerin anısına bu anıtı gerçekleştireceklerini belirttiler.

                Denizaltı şehitlerinin ölümsüzleşeceği anıt Gelibolu’nun Feneraltı mevkiinde yer alıyor.

                Gelelim Dumlupınar faciasına...

                Bundan tam 50 yıl önce...4 Nisan 1953. Çanakkale Boğazı’nda Nara Burnu önleri. Saat sabaha karşı ikiyi on geçiyor. NATO tatbikatından dönmekte olan Dumlupınar denizaltısı, Naboland Quata isimli İsveç yük gemisinin çarpması sonucu batıyor. Denizaltı’da 12’si subay, 20’si astsubay ve 49’u er olmak üzere 81 denizci vardır. Olayı hükümetin yayınladığı 4 tebliğ’den izleyelim:

                “1. NATO deniz tatbikatından avdet eden Dumlupınar denizaltı gemimiz Çanakkale Boğazı içinde Nara Burnu açıklarında su üstünde seyrederken Naboland Quata ismindeki İsveç yük gemisinin çarpması neticesi batmıştır.

                Bir gümrük motörü tarafından denizaltının köprü üstü personelini teşkil eden gemi komutanı dahil mürettebattan beş kişi kurtarılmıştır. Dumlupınar’ın bıraktığı mevki şamandırası ile Kilye ve Eceabat arasında bulunduğu yer tespit edilmiş ve yapılan telefon temasında mürettebattan mühim bir kısmının denizaltı içinde hayatta olduğu anlaşılmıştır.

                Denizaltı kurtarma gemisi Kurtaran vaka mahalline gönderilmiştir. Mütemmim malumat ayrıca bildirilecektir.

                Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Donanma Komutanlığı, Çanakkale Valisi ve askeri makamlar vaka ile yakından alakadar olmaktadırlar.

                Milli Savunma Bakanı ve Deniz Kuvvetleri Komutanı bu sabah uçakla vaka mahalline hareket etmişlerdir.

                Denizaltıdan kurtarılan isimler aşağıdadır:

                Gemi komutanı Yüzbaşı Sabri Çelebioğlu, Üsteğmen Kemal Ünver, Üsteğmen Hasan Yamuk, Astsubay Başgedikli Ali İnkaya, Astsubay Başgedikli Hüseyin Akış.”

                “2. Öğleden sonra Milli Savunma Vekaleti Temsil Bürosundan bildirilmiştir:

·         Çanakkale’de İsveç gemisinin çarpması neticesinde batmış olan Dumlupınar denizaltı gemimizin kurtarılması için, denizaltı kurtarma gemimiz Kurtaran, vaka mahalline varmış ve kurtarma ameliyesi için hazırlıklara başlamıştır.

·         Birinci tebliğde kurtarıldıkları bildirilen personelden maada denizaltı gemisi ile yapılan son telefon irtibatında 96 kişilik mürettebattan 22 kişinin kıç dairede hayatta kaldıkları ve oksijen tertibatı ile 24 saat hayatlarını idame edecekleri anlaşılmıştır.

·         Dumlupınar denizaltı gemisi Nara önünde, 38 kulaçta ve 3 mil akıntılı bir noktada bulunmaktadır.

·         İstanbul’da bulunan Amerikan 6.Filosu Komutanı Amiral Cassady, bir muhriple kurtarma ekibini filo ikinci amirali ile vaka mahalline göndermiştir.

·         İmroz tahlisiye gemisi ile Turgutalp ve Kaldıray yardım gemileri vaka mahalline gönderilmiştir.

·         Hadisiye sebebiyet veren İsveç şilebi yaralı olarak Çanakkale’ye demirlemiş olup adli tahkikata başlanmıştır.

·         Milli Savunma Vekili Seyfi Kurtbek, Deniz Kuvvetleri Komutanı Koramiral Sadık Altıncan, Donanma Komutanı Tümamiral Kemaleddin Bozkurt, Denizaltı Filo Komutanı Tümamiral Fahri Korutürk bizzat vaka mahallinde kurtarma işi ile yakından meşgul olmaktadırlar.”

“3. Akşam Mili Savunma Vekaleti Temsil Bürosu’ndan bildirilmiştir. Çanakkale’de

İsveç gemisinin çarpması neticesinde batmış bulunan Dumlupınar denizaltı gemisinde hayatta kalmış olan personelin kurtarılmasına çalışılmakta ise de, akıntının çok kuvvetli ve havanın sert oluşu ve geminin çarpışma neticesi almış olduğu hasar dolayısı ile 15 derece meyil ile 38 kulaç derinlikte bulunuşu çalışma imkanlarını güçleştirmektedir. Bunu rağmen çalışmalara devam edilmektedir.”

                “3. Milli Savunma Vekaleti Temsil Bürosu’ndan bildirilmiştir:

                Çanakkale’de batmış olan Dumlupınar denizaltı gemisinin kurtarılması işinde havanın muhalefeti ve akıntının şiddeti çok müşkülat çıkarmaktadır.

                Bütün mütehassıslarımız ve Amerikan yardım kurulu Deniz Grubu Başkanı Amiral Hughes ve altıncı Amerikan filosunun bir muhribi ile gönderilmiş olan bütün mütehassıslarca yapılan kurtarma işine azimle devam edilmektedir.

                Personelin kurtarılması ümidi gittikçe azalmaktadır.”

                Şehitlerin ruhları şadolsun,VATAN sağolsun.